KYK bursu her geçen gün değer kaybediyor. 2016’da 134 dolara denk gelen burs, aradan geçen beş yılda 85 dolara kadar geriledi. Alım gücü düşen öğrenci ise önce hayallerinden vazgeçiyor. Öğrenci Akdaş, “Kafede çay içmek bile öğrencinin gözünü korkutuyor” derken 2016-2020’de burs alan Genç de bursun yıllar içinde eridiğine işaret ediyor: “Son yıl tiyatroya gitmeyi bıraktım”
Bilal AKTAŞ
AKP iktidarı eliyle inşa edilen yoksulluktan öğrenciler de payına düşeni alıyor. Öğrenciler, hayatta kalabilmek için savaşan, sürekli mücadele içinde olmak zorunda kalan ve yıkılmadık fakat ayakta da sayılmayız diye içinde bulunduğu trajik durumun komedisini yapan bir konumda yer alıyor. Geçim sıkıntısıyla boğuşan öğrenciler, okurken çalışmaya mahkûm bırakılıyor. Yaşam standartlarının altında varlığını sürdürebilmek için çırpınan öğrencilerin başvurduğu çözüm ise ‘ne iş olsa yaparız’ hikâyesine kadar uzanıyor. Çoğu öğrencinin geçim kaynağı olan Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) bursu ve ya kredisiyle aylık giderler arasındaki uçurum büyüyor.
Öyle ki öğrenciler her sabah simit, üçgen peynir, küçük ayran gibi basit bir kahvaltı yaparak aylık KYK’larının dörtte birini harcamış oluyor. 2021 yılında lisans eğitiminde KYK bursu 650 TL, yüksek lisans bin 300 TL ve doktora bin 950 TL olarak ödeniyor. Öğrenciler, yurt, yemek, ulaşım gibi zorunlu harcamalarını dahi karşılayamadıkları için miktarı yeterli bulmuyor. Öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılaması giderek zorlaşırken burslar ise enflasyonun altında kalıyor. Örneğin lisans öğrencileri için KYK burs ve kredi miktarı 2016’da 134 dolar iken, 2021’de 85 dolara kadar düştü. İktidarın büyüme söylemlerini destekleyen Türk Lirası bazındaki artış ana akım medya desteğiyle de öğrencilerin gelirleri ve bunun aracılığıyla da yaşam kalitesi artmış gibi gösterilmeye çalışıldı. Ancak gerçekte öğrenciler giderek daha zor koşullar altında yaşamaya, sosyal yaşamlarından kısmak zorunda kalmaya itildi. Geçtiğimiz yıllarda ve şu an burs/kredi alan öğrencilerle görüşerek 5 yıl içerisinde burslardaki ‘artışın’ hayata yansımasını inceledik.
SİNEMA, TİYATRO HAYAL OLDU
Geçtiğimiz haziran ayında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun olan Tolunay Genç, “Tüm lisans hayatım boyunca KYK kredisi alarak hayatımı sürdürdüm. İlk yıl aylık 400 lira kredi alıyordum. Son kredimi aldığım Mayıs 2020’de bu 550 liraya yükselmişti. Ancak geçen bu 4 yıl boyunca yaşam standartlarım çok ciddi bir biçimde düşüşe geçti. Lisans hayatımın ilk yılında ailemden aldığım aylık gelir ve KYK kredisiyle ev giderlerini, ulaşım ve yemek masraflarını karşılıyor, arkadaşlarımla dışarıda vakit geçirebiliyor, düzenli olarak sinema ve tiyatroya gidebiliyor, okula yönelik kitap, makale vb. giderlerimi rahatça karşılayabiliyordum. Ancak yıllar ilerledikçe bu durum radikal bir şekilde değişti. KYK kredisi aldığım son yıl sinema ve tiyatroya gitmeyi bıraktım” diye konuştu.
Tolunay Genç – Ankara Üniversitesi 2020 mezunu
“Gerçek enflasyonu yakıcı bir şekilde hissediyorduk” diyen Genç, “Artık ne ben ne de arkadaşlarım dışarıda vakit geçirebilecek durumdaydık. Çok daha az bir şekilde görüşüp ‘para harcamak’ yerine evlerde vakit geçirmeye yöneldik. Kitapları satın almak yerine birbirimizle paylaşmaya, eskiden kullandığımız kaynakları alt dönemlerdeki arkadaşlarımıza vermeye başladık” ifadelerini kullandı.
ELDE KALAN KOCA BİR BORÇ
AKP sonrası toplumun küçük bir kısmının radikal bir biçimde zenginleşiğinin altını çizen Genç şöyle devam etti: “Öğrenciler, işçiler, emekçiler, geniş halk yığınları yine aynı radikallikte yoksullaştık. Bu süreçten benim payıma da 2016-2020 yılları arasında aldığım ancak yüksek enflasyon ve hayat pahalılığından dolayı daha elime geçmeden eriyen, işsiz bir üniversite mezunu olan bana bir kolaylıktan çok gelecek yıl ödemem gereken yaklaşık 40 bin liralık bir borç bırakan KYK kredisi oldu.”
2020-2021 eğitim yılıyla birlikte burs almaya başlayan ODTÜ Fizik öğrencisi Tolga Akdaş ise, “KYK bursu tek başına barınma ihtiyacımı gidermeme bile yetmiyor. Kira ve faturalara gelen zammı takip edenlerin bileceği üzere ‘bahşedilen’ burs miktarı anında buharlaşıyor” şeklinde konuştu.
Tolga Akdaş – ODTÜ Fizik Bölümü öğrencisi
BURS ERİYOR, İHTİYACA YETMİYOR
Kira, faturalar gibi ağır ücretlerin altında ezilen öğrencinin sağlıklı beslenmeden dahi uzak olduğunun altını çizen Akdaş, “Verilen bursla bırakın hobilerimi gerçekleştirmeyi, hayatımı idame ettirmem bile mümkün görünmüyor. Gıda fiyatlarındaki fahiş artışlar bu kadar yüksekken öğrenim hayatım sürecinde part-time işe bile başlasam, sağlıklı beslenebilmek şu anki koşullara göre lüks sayılıyor” dedi.
GENÇLER SOSYAL HAYATTAN KOPUYOR
Verilen burs/kredinin yetersizliğine dikkat çeken Akdaş, öğrencilerin sosyal hayattan kopmak zorunda kaldığını belirtti. Akdaş sözlerini şöyle sürdürdü: “KYK kredi/burs miktarının bu düzeyde olması benim durumumda olan öğrencileri hem okuyup hem çalışmaya zorlarken, sosyal hayattan, sanattan ve spordan tamamiyle soyut bir hayata itip evden çıkamayacak duruma sürüklüyor. Böylelikle herhangi bir mekânda oturup yemek yiyebilmek, çay içebilmek bile öğrencinin gözünü korkutuyor ve tabii bunun dışında sanat veya sporla ilgili bir kursa gitmek sadece hayal olmaktan öteye bile geçmediği için rafa kaldırılıyor.”
***
KYK’ye başvurular cevapsız
KYK Genel Müdürlüğü Kredi Dairesi Başkanlığı tarafından açıklanan 2020-2021 verilerine göre, ülkede yüksek öğrenime 7 milyon 940 bin öğrenci kayıtlı.
Bu rakama göre, KYK kredisi alan öğrencilerin sayısı ise 969 bin. Burs alanların sayısı ise yalnızca 447 bin. Burs alanların oranı yüzde 5,6’da kaldı. 2020-2021 eğitim yılı itibarıyle ülke genelinde bulunan 773 KYK yurdunda kalan öğrenci sayısı ise 678 bin. Bu verilere göre yaklaşık yüz öğrenciden sadece sekizi KYK yurdunda kalıyor.
Mezun olduktan sonra da KYK öğrenim kredisi alıp geri ödeyemeyenlerin sayısı 6 milyona yaklaştı.
