Ahlak yerine vicdan da yazabilirdik. Her biri doğrudan ahlakla ilgili adalet, hak, insan hakları, eşitlik ve özgürlük gibi başka sözcükleri de… Uluslararası ilişkiler bir ahlak temelinde yürütülmediği için Filistinlilerin yoksunluğunu yaşadıkları şeyler bunlar.
Bir Ramazan klasiğine dönüştü; Filistinliler Doğu Kudüs’de Mescid-i Aksa’da toplanıyor, İsrail polisi-askeri saldırıyor. Yine öyle başladı ve ateş Gazze’ye sıçradı. İsrail ordusu teknolojinin ona sağladığı üstünlüğü gözünü kırpmadan kullanarak bombalıyor.
Neredeyse 100 yıllık bir sorun bir tarafta ölü ve yaralılar sayılarak, öte tarafta da ilk taşı kimin attığı tartışılarak gölgeleniyor.
Filistinliler bombalar altında can veren kadın ve çocukları dünyaya anlatmaya çalışırken, İsrail de saldırılarını atılan roketlere bağlayıp kendisini “koruduğunu” söylüyor.
Bu arada, İsrail’de çıkan cesur barış seslerini, İsrail’in işgaline itiraz edenleri ne yazık ki duymak pek mümkün olmuyor. Oysa ahlaki temelde adil bir çözüm olacaksa, ancak o sesler hâkim olduğunda, İsrailliler ve Filistinliler anlaştığında olacak!
Uluslararası ilişkilerin bir ahlakı olsaydı ya da teoride söylenen şey pratikte de olsaydı, şimdi insanlar bombalar altında can verirken ülkeler ve liderler birbirlerine telefon etmekten fazlasını yaparlardı!
Ama hayır, bombalar düşmeye, insanlar ölmeye devam ederken telefon eden edene… Dahası, telefonlar öncesinde ve sonrasında İsrail’e karşı “açıklamalar” yapanların alttan alta, hatta açıktan İsrail’le her türlü ilişkiyi sürdürdükleri bir ikiyüzlülük… Uluslararası ilişkilerin gerçeği bu!
Osmanlı I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıktıktan sonra, Britanya Filistin topraklarının kontrolünü aldığında, bir Yahudi azınlık ve Arap çoğunluğun yaşadığı o bölgede İsrail devletinin kurulma sürecinde sürekli göçlerle bu denge değişmeye başladı. Çatışmalar ise o gün bugün devam ediyor. Şimdilerde çatışmaların merkezinde Filistinlilerin kovuldukları mahallelere Yahudi yerleşimcilerin getirilmesi var.
Uluslararası toplumun İsrail’de Filistinlilere reva görülen insan hakları ihlallerine tepkisi, yaptırımı geçtim, İsrailli insan hakları gruplarının tepkisinin bile çok gerisinde.
İsrail hem kendi sınırları içinde hem de işgal ettiği topraklarda yaşayan Filistinlilerin temel haklarını yıllardır çiğniyor. En küçük bir hak arama eylemine orantısız güçle karşılık veriyor. İnsanları zorla yerlerinden ediyor, sürüyor. Güvenlik güçlerine yaşamsal bir tehdit oluşturmayan göstericileri öldürmekten çekinmiyor. Dünyada metrekareye en fazla insanın düştüğü yerlerden biri olan Gazze’de sıkıştırdığı Filistinlilere karşı yaşa dışı bir abluka uyguluyor. Binlerce Filistinliyi keyfi olarak tutuklayıp, yargılamaksızın cezaevlerinde tutuluyor. Gözaltındaki çocuklara bile işkence ediliyor ve sorumlular cezasız kalıyor. Kadına dönük şiddet en çok Filistinli kadınları vuruyor. Filistinlilere karşı uygulanan baskıcı politikaları gerekçe göstererek orduya katılmayı reddeden vicdani retçiler hapsediliyorlar.
Bunlar, Uluslararası Af Örgütü’nün (AI) 2020 raporunda İsrail için söylenenlerin kısa bir özeti…
Dünya İsrail’i Ortadoğu’daki tek demokrasi falan diye tanımlayadursun, İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları İçin İsrail Enformasyon Merkezi B’Tselem’e göre o demokrasi değil, kontrol ettiği yerlerde Yahudilerin üstünlüğünü dayatan bir “apartheid rejimi.”
Uluslararası ilişkilerin bir ahlak temelinde yürütülmediği emperyalizmin dünyasında, İsrailliler ve Filistinliler kendi son derece karmaşık sorunlarına bir çözüm için anlaşamadığı sürece, ne yazık ki böyle olmaya da devam edecek!
